Educatie

Wie waren nu eigenlijk die mensen voor wie struikelstenen zijn gelegd? Om de kinderen van nu kennis met hen te laten maken, hebben we lesbrieven gemaakt. Deze zijn geschreven vanuit het perspectief van de kinderen van toen: Max Oudgenoeg, Inge Cohen van den Berg en Janneke Gorter. Leerlingen van basisscholen De Munte en de Woldrakkers hebben in 2016 al met deze lesbrieven gewerkt.

Tijdens een les over de struikelstenen kwam Janneke Vuursteen-Gorter in Woldendorp vertellen over haar vader ‘meester’ Gorter en Trijn Houwerzijl-Telkamp in Borgsweer over haar hartsvriendin Inge. De kinderen hingen aan de lippen van deze ‘ooggetuigen’, vooral toen zij uit hun poesiealbums voorlazen: een versje voor Janneke van haar vader, en een versje voor Trijn van Inge. Na afloop van de lessen legden de kinderen een provisorische struikelsteen voor de beide huizen waar meester Gorter en Inge hebben gewoond.

Lesbrieven

lesbrief-jannekeJanneke

Janneke is 13 jaar als op 10 april 1945 haar vader Dries Gorter in Bakkeveen wordt doodgeschoten. Janneke weet niet dat haar vader vermoord is. Het is het eind van de Tweede Wereldoorlog en hun huis in Woldendorp is veel te gevaarlijk. Samen met haar grote broer Klaas (18 jaar), haar moeder Renske en een groep buurtgenoten is ze via het vroegere Zwarte Paadje (nu AE Gorterweg) gevlucht naar velden buiten het dorp. De groep zit ongeveer twee weken in (drooggevallen) sloten en de laatste paar dagen voor de bevrijding van Woldendorp verblijven ze in Termunten. Overdag kunnen ze schuilen in een schuur, maar ’s nachts wordt er hard gevochten en dan is het veiliger om in de gracht om de begraafplaats te slapen.

Download hier Janneke’s lesbrief

lesbrief-ingeInge

Pas 15 jaar is Inge (Ingeborg), een meisje uit Borgsweer, als ze op 23 november 1942 samen met haar vader Izaak Cohen van den Berg en haar moeder Martha Bruckmann, wordt vermoord in een Duits vernietigingskamp in Polen. Dat kamp heet Auschwitz. In dat kamp zijn heel veel Joodse mensen om het leven gebracht in gaskamers. Ingeborg was Joods.

Download hier Inge’s lesbrief

Lesbrief Max, zomaar een jongen uit WoldendorpMax

Pas acht jaar is Max, een jongen uit Woldendorp, als hij op 2 november 1942 samen met zijn moeder Johanna Oudgenoeg-Frenkel, en zusjes Henderika en Frouktje wordt vermoord in een vernietigingskamp in Polen. Dat kamp heet Auschwitz. In dat kamp zijn meer dan een miljoen mensen om het leven gebracht in gaskamers.
Max omdat hij Joods is. Zijn vader is onderweg uit de trein gehaald en moet eerst nog werken voor de Nazi’s. Hij bezwijkt in 1943 in een werkkamp.

Download hier Max’ lesbrief

Videoverslag:

‘Ooggetuige’ Trijn Houwerzijl-Telkamp bezoekt tijdens de Struikelstenenles de kinderen van de hoogste groepen van De Munte. Trijn komt vertellen over haar hartsvriendin: Inge Cohen van den Berg.

Leerlingen Woldrakkers

De leerlingen van de hoogste groepen van de Woldrakkers bekijken samen met meester Barry en Janneke Vuursteen-Gorter waar de struikelsteen voor A.E. Gorter zal komen te liggen.

Janneke Gorter op de Woldrakkers

Over de mensen vertellen voor wie de struikelstenen gelegd worden. Dochter Janneke vertelt over haar vader Andreas Gorter.

Janneke Vuursteen-Gorter

Janneke Vuursteen-Gorter geflankeerd door Meester Barry en haar dochter Andrea op bezoek bij de hoogste groepen van De Woldrakkers. Dochter Andrea is genoemd naar haar grootvader en verzetsman Andreas Gorter.

Leggen replica struikelsteen Gorter

In april 2016 legt Janneke Vuursteen-Gorter samen met leerlingen van de Woldrakkers alvast een replica van de struikelsteen voor haar vader de verzetsman A.E. Gorter.

Trijn Houwerzijl-Telkamp legt een provisorisch steentje voor haar vroegere hartsvriendin Inge Cohen van den Berg, voor het huis in Borgsweer waar Inge destijds woonde.