Andreas Everhardus Gorter wordt geboren op 3 december 1899 in het Friese Twijzel. Zijn roepnaam is Dries en hij is het jongste kind van Klaas Gorter en Jeltje van der Veen. Op zijn 24ste trouwt hij met Rinske Kraak op haar verjaardag op 7 oktober 1924.
Het gezin Gorter in 1937: Dries met zijn vrouw Rinske, zoon Klaas en dochter Janneke.
Dries is onderwijzer en werkt achtereenvolgens in Ureterp, Echten, Schoonoord, Tzum en Kollum om in 1936 in Woldendorp neer te strijken. Hij heeft het inmiddels gebracht tot hoofdonderwijzer en hij is ondertussen vader geworden van zoon Klaas, geboren in Schoonoord 1926 en dochter Janneke geboren in Tzum 1931. In Woldendorp betrekt het gezin de hoofdmeesterwoning aan de Burgemeester Garreltsweg 21. Naast dit huis bevindt zich de school. Dries is zowel het hoofd van de basisschool als van de ULO.
Zo zag de school in Woldendorp eruit voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. ULO en lagere school zaten in hetzelfde gebouw.
Janneke herinnert zich haar vader vooral als een veilige vader, vrolijk en duidelijk over wat je moest doen en laten. Iets waar ze al haar hele leven plezier van heeft. Voor de oorlog sluit Dries zich al aan bij de burgerwacht. Janneke: ‘Hij legde aan ons uit dat je moest proberen om niet bezet te raken.’
Schoolhoofd en verzetsman A.E. Gorter op een klassenfoto met op schoot zijn dochter Janneke
Versje van Dries Gorter in het poesiealbum van zijn dochter Janneke in 1941
In de oorlog gaat Dries in het verzet. Hij is o.a. plaatselijk commandant van de Ordedienst Binnenlandse Strijdkrachten en zamelt voedsel in voor gevangenen en onderduikers. Ondertussen blijft hij lesgeven. Hij is bij veel leerlingen geliefd, al vinden sommigen hem ook streng. Maria Wezeman (1927) was een van zijn leerlingen: ‘Meester Gorter zat me heel hoog! Ik zat in de oorlog bij hem in de vierde klas. Hij gaf ons ook geschiedenis en daar stond ik een 8,5 op. We wisten als kinderen wel van goed en fout en ook wel dat er onderduikers waren, want de kinderen op school waren allemaal wel van gezinnen van de goede kant.’
Meester Gorter is de tweede van links, Maria Wezeman is het achtste meisje van links met die drie knoopjes en de gekke-bek-trekkende jongen recht voor haar met de geblokte blouse aan is Klaas Gorter.
‘Ook hielden arbeiders erwten achter of ruilden ze bonnen in bij meester Gorter. Zo kreeg mijn vriendin een manteltje dat nog van Janneke was geweest.’
‘Wij hadden thuis beesten zoals koeien, varkens, kippen en geiten en meester Gorter kwam om de dag om een liter melk te halen, dat stak hij dan in de binnenzak van zijn jas. Wij hadden ook een appelboom met Transparente de Croncels, dat waren appels die tussen de winter en de zomer klaar waren en die gaf mijn vader dan mee aan meester Gorter. Ook hielden arbeiders erwten achter of ruilden ze bonnen in bij meester Gorter. Zo kreeg mijn vriendin een manteltje dat nog van Janneke was geweest.’
Dries Gorter was o.a. plaatselijk commandant van de Ordedienst Binnenlandse Strijdkrachten
‘Dit is mis, ze hebben het op meester Gorter gemunt. Morgen is er geen school meer.’
Maria weet ook nog goed dat ze op een dag op school kwam en dat er twee soldaten bij de deur stonden. De ene meester keek benauwd, maar Meester Gorter zei: ‘We gaan gewoon door.’ In het lokaal stonden ook twee soldaten, maar meester gaf gewoon les. Marie haar vader had een slecht voorgevoel en zei: ‘Dit is mis, ze hebben het op meester Gorter gemunt. Morgen is er geen school meer.’
Van links naar rechts: staand Juffrouw van der Laan en juffrouw Nannen. Zittend meneer van Inzen, meneer Gorter, meester van Lingen en meester Kuiper(s).
Zoon Klaas weet waarvoor zijn vader eten en bonnen inzamelt. Hij is zijn vaders vertrouweling en helpt soms mee, zo brengt hij verzetskranten rond en wordt hij weleens op pad gestuurd om onderduikers te waarschuwen.
De ochtend dat haar vader wordt gearresteerd, zal Janneke nooit vergeten.
Voor Janneke worden de verzetsactiviteiten zoveel mogelijk verborgen gehouden. Janneke: ‘In de laatste oorlogsjaren wist ik wel dat hij wilde meewerken aan een toekomst zonder vijandige overheersing.’ De ochtend dat haar vader wordt gearresteerd, zal Janneke nooit vergeten.
‘Het was de eerste lentedag 1945, moeder was opgestaan om tijdig met de schoonmaak te kunnen beginnen. Vader, Klaas en ik lagen nog in bed, want de school was gevorderd voor inkwartiering van Duitse soldaten. Om 7 uur stond de SD (Sicherheitsdienst) met de politie op de stoep. Moeder huilde, vader zei tegen haar, om haar te troosten: ‘Smeer maar een broodje voor me’, een van de SD’ers zei: ‘Jij hoeft geen brood’. Ik was razend en zei: ‘Mijn vader krijgt wel brood’. Ik kreeg een duw en werd naar bed gestuurd. Moeder heeft vader inderdaad wel een broodje kunnen meegeven, maar we weten niet of hij het ook heeft kunnen opeten.’
In Bakkeveen staat dit monument ter nagedachtenis aan Dries Gorter en de andere verzetsmensen die daar op 10 april 1945 zijn gefusilleerd. Gorter is later met militaire eer herbegraven in Echten.
Pas na de oorlog ontdekt het gezin dat hun man en vader op 10 april 1945 in Bakkeveen is vermoord, samen met tien andere verzetsmensen.
Dries Gorter is dan 45 jaar.